● Kweek van eendenkroos heeft toekomst
● Het bevat eiwitten die gebruikt kunnen worden in verven en lijmen
● Of in groenteburgers of quiches

Je wilt het niet in je vijver: eendenkroos. Op landgoed Het Lankheet in Haaksbergen kunnen ze er echter niet genoeg van krijgen. Daar is begonnen met de teelt van deze kleine waterplantjes, ook wel waterlinzen genoemd. Het is te doen om de eiwitten in eendenkroos. Die kunnen gebruikt worden in vleesvervangers, maar ook in lijm en verf.

HAAKSBERGEN Door de Universiteit Wageningen is de afgelopen jaren in laboratoriumbakken geëxperimenteerd met het kweken van eendenkroos. „Als dat nu ook op grote schaal hier in de vrije natuur lukt, komt er een fantastisch alternatief voor chemische middelen in verf en lijm, maar ook voor bijvoorbeeld sojabonen”, zegt Eric Brinckmann, beheerder-rentmeester van Het Lankheet.

Hij is tevens projectleider van de teelt van eendenkroos in vijvers op het landgoed op de grens van Twente en de Achterhoek. „Eendenkroos levert tien keer zoveel eiwitten als soja. Voor de verbouw daarvan worden nu miljoenen hectares tropisch bos gekapt. Nederland is na China de grootste sojaimporteur. Juist hier kunnen we met een duurzaam alternatief komen. In Nederland kan eendenkroos bovendien een mooie extra inkomstenbron worden voor boeren die op hun land vele onrendabele sloten, poelen en uiterwaarden hebben.” Het is nog toekomstmuziek. „Maar het begin is heel veelbelovend. Kijk maar”, zegt Brinckmann. Hij buigt een dikke haag riet opzij en wijst hij op het midden van een vijver, waar binnen een cirkel van plastic buizen het eendenkroos zich ophoopt. Brinckmann komt er dagelijks kijken. „Je ziet het bijna groeien. Als kool. Dat is het mooie van deze plantjes. Als het warm is, exploderen ze.”

Dat bleek eerder in de waterbakken van de UniversiteitWageningen. „Maar daar gebeurt het onder optimale omstandigheden. Je hebt er geen last van eenden, luizen, kroosvlinders en rupsen: de natuurlijke vijanden van deze plantjes. Ook de waterkwaliteit wordt daar continu gecontroleerd. Deze proef hier is ook bedoeld om te ervaren welke watertypes zich het beste lenen voor kweek van eendenkroos in de natuur. Het is een leerproces.”

Dat merkten ze een paar weken geleden toen de eerste oogst in een andere vijver op het landgoed in Haaks-bergen volledig mislukte. „Er zitten daar wellen, waardoor vooral in deze zomerperiode veel zwavel en ijzer in het water komt. Daar blijken deze plantjes dus niet tegen te kunnen.”

De proef in de vijvers op het landgoed bij Haaksbergen is mogelijk door een provinciale subsidie en wordt in het land nauwlettend gevolgd door verschillende bedrijven.

Zoals door ABC Kroos uit Groenlo, die zich toelegt op industriële benutting van eendenkroos. Het bedrijf be-schikt over een speciale techniek om er eiwit in gelvorm of als droge poeder uit te halen.

Vloerenspecialist

Vloerenspecialist Unipro uit Haaksbergen en Rolsma Advanced Biobased Paints, een dochter van het schildersbedrijf gebroeders Van der Geest uit Enschede, ondersteunen de proef in Het Lankheet. Unipro en Rolsma werken samen om het eiwit uit eendenkroos als alternatief voor chemische middelen te gaan gebruiken in respectievelijk lijm en verf. „Er is al aangetoond dat het kan”, zegt Maurice Beijk, die door Unipro speciaal is aangesteld om innovatieve en duurzame productiemethoden te ontwikkelen.

Beijk merkt op dat Dynaplak in Veendam, een productiebedrijf voor industriële lijmen, testen heeft gedaan met grondstoffen uit eendenkroos voor lijm. „Daarbij gaat het om lijm voor het plakken van etiketten op artikelen. We onderzoeken of dit eiwit ook voor lijm voor vloeren geschikt is. Het zal nog wel even duren voordat we zo ver zijn dat we het ook als zodanig op de markt kunnen brengen. Ook al omdat je daarvoor aan veel eisen moet kunnen voldoen.” Dat geldt zeker voor toepassing van dit natuurlijk eiwit in voedingsproducten, zoals groenteburgers of quiches. Betrokken bedrijven tonen zich echter bijzonder optimistisch.

Colubris uit Winterswijk, dat nauw samenwerkt met ABC Kroos, is al bezig met de ontwikkeling van een ma-chine om eendenkroos op grootschalige wijze te oogsten. „Nu harken we het nog bij elkaar. Colubris maakt een soort drijvende grasmaaier die je vanaf de kant kunt bedienen”, aldus Brinckmann.

„Dit is zo’n mooi natuurlijk product”, zegt de beheerder van Het Lankheet, terwijl hij een handvol eendenkroos voor zich uitstrekt. „Zelfs het afval is bruikbaar. De Eendracht uit Rouveen, een veevoederproducent, heeft al met testen aangetoond dat de schilletjes nog genoeg eiwit bevatten om te verwerken tot voer voor kippen.”

OOK PROEF MET WATERVARENTJES

Landgoed Het Lankheet blijkt letterlijk een voedingsbron voor innovatieve alternatieven voor de voedsel- en chemische industrie. Behalve met eendenkroos vindt er op het landgoed bij Haaksbergen een proef plaats met de kweek van azolla. Dit watervarentje bevat net als eendenkroos veel eiwit, maar daarnaast ook hoogwaardige olieën, aldus Eric Brinckmann. „In vergelijking met eendenkroos is azolla veel kwetsbaarder. In Wageningen zijn testen gedaan met kweek van azolla in een beschermde omgeving. In een van de vijvers kijken we hier nu of deze plantjes ook goed willen groeien op gewoon oppervlaktewater.”

‘Eendenkroos levert tien maal zoveel eiwitten als soja, waarvoor tropisch bos wordt gekapt’ (Eric Brinckmann, rentmeester)

Bron: TC Tubantia van zaterdag 1 augustus 2015

HAAKSBERGEN - In de vijvers van het waterpark op landgoed Het Lankheet is begonnen met de teelt van waterlinzen, oftewel eendenkroos. Deze kleine waterplantjes leveren tien keer zo veel eiwitten als soja.

Vloerenspecialist Unipro uit Haaksbergen en Rolsma Advanced Biobased Paints uit Enschede gaan in samenwerking met Het Lankheet onderzoeken in hoeverre dit natuurlijke eiwit kan worden toegepast in hun producten.

Unipro produceert lijmen en coatings, Advanced Biobased Paints, een dochterbedrijf van Gebr. Van der Geest, maakt natuurlijke lijnolieverven. Beide bedrijven spannen zich al vele jaren in voor het verduurzamen van hun producten.

Het Lankheet trekt de kar van het project. Het contact met de twee deelnemende bedrijven werd min of meer bij toeval gelegd, vertelt Ilse van Bodegom van Unipro. „We hadden enige maanden geleden een gesprek over sponsoring. Als onderdeel van het maatschappelijk verantwoord ondernemen- beleid heeft Unipro ervoor gekozen zich de komende jaren aan Het Lankheet als sponsor te verbinden.”

In dat gesprek kwam ook het waterlinzenproject aan de orde, dat toen nog in de kinderschoenen stond. „We bleken dezelfde belangen te hebben en zijn om die reden bij het project aangehaakt. Zo kwam het balletje aan het rollen.” Een toevallig gesprek met grote gevolgen dus, als het aan de drie participanten ligt.

De teelt van waterlinzen op Het Lankheet is onderdeel van een project dat als doel heeft waterlinzen te verwerken tot een waardevol product. De Provincie Overijssel heeft een subsidie beschikbaar gesteld om dit voor elkaar te krijgen. De samenwerkende bedrijven met een duurzame visie hebben de ambitie om waterlinzen op grotere schaal te gaan telen.

Het bedrijf ABC Kroos kan de waterlinzen verwerken tot een tussenproduct met een hoog eiwitgehalte. Unipro gaat onderzoeken of dit eiwit in lijmen en coatings gebruikt kan worden. „In boekbinderslijm en beenderlijm werd dat vroeger ook gebruikt”, weet Ilse van Bodegom.

Rolsma Advanced Biobased Paints in Enschede is gespecialiseerd in duurzame lijnolieverven die zijn ontwikkeld op basis van plantaardige olie. Ook dit bedrijf is sponsor van Het Lankheet.

Rolsma kweekt met de aanbouw van vlas zijn eigen grondstof: lijnzaad. Hiermee is het Enschedese verfbedrijf naar eigen zeggen voorloper in het zo groen en milieuvriendelijk mogelijk maken van natuurlijke lijnolieverven. Het eiwit uit de waterlinzen zal behalve in lijmen en verf worden toegepast in vleesvervangende voedingsproducten zoals groenteburgers, is het streven.

Bron: TC Tubantia van vrijdag 3 juli 2015

Haaksbergen - De Buurserbeek heeft ter hoogte van de Oostendorper Watermolen en de molenstuw een metamorfose ondergaan. Waterschap Rijn en IJssel heeft, in samenwerking met Waterpark het Lankheet, de oorspronkelijke loop van de beek hersteld. Dat betekent dat de Buurserbeek ter hoogte van landgoed het Lankheet weer volgens het oude tracé stroomt.

Die oorspronkelijke loop, de rond 1936 gedempte Botterbeek, is hiervoor opgegraven en verbreed tot zo’n 12 meter. Cascades zijn aangelegd, zodat vissen het hoogteverschil bij de molenstuw kun­nen overbruggen. Kleine sluizen, naar het model van de historische sluizen die vroeger in de Buurser­beek lagen, moeten de waterloop bevaarbaar maken voor de Buurser Pot, een houten platbodem waarmee de Stichting Waterpark fluisterstille vaartochten maakt.

De bedoeling was dat die tochten na afronding van het project over de Botterbeek zouden gaan, maar dat laat naar verwachting nog enkele weken op zich wachten. „De Buurser Pot kan er nog niet varen”, vertelt Wim Oltwater, coördinator bij de Stichting Waterpark. „De sluizen liggen er, maar de hijsinstallaties waarmee de schippers de schotten moeten ophalen zijn nog niet bevestigd.” Volgens Oltwater zijn de installaties klaar, maar is het wachten op een vergunning om de hijsmechanismen te kunnen bevestigen.

„Zodra die laatste vergunning binnen is, gaan we over de Botterbeek varen. We wisten niet dat ook hiervoor een vergunning moest worden aangevraagd, dat is een omissie van de stichting.” Oltwater hoopt dat de vergunning eind deze maand afgegeven wordt. Als de hijsinstallaties zijn bevestigd, volgt een instructie voor de schippers over hoe de installaties moeten worden bediend. „Want veiligheid boven alles”, stelt Oltwater.

Tot die tijd bevaart de platbodem de oude route over de Buurserbeek. Reserveren voor een tocht op woensdag-, zaterdag- of zondagmiddag kan via de VVV.

Varen op andere momenten is in overleg mogelijk. Mail hiervoor naar Dit e-mailadres is beschermd tegen spambots. U heeft Javascript nodig om het te kunnen zien.

Bron: TC Tubantia van donderdag 2 juli 2015

Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland