Eendenkroos tiert welig in Het Lankheet. Het waterpark fungeert als veldlaboratorium voor onderzoek naar kroosteelt. Hoe maak je deze vorm van natte landbouw economisch rendabel?

Haaksbergen. Utrechtenaar Paul Brouwer is onlangs gepromoveerd op kroosteelt. Aan de hand van onderzoeksresultaten heeft Hogeschool Van Hall Larenstein een opleiding 'Kroosteelt voor boeren' ontwikkeld. De kosteloze tweedaagse cursus wordt op 15 en 16 februari 2018 gehouden op Het Lankheet.

Boeren uit Overijssel en Gelderland zijn de doelgroep, maar de cursus is ook toegankelijk voor andere belangstellenden. De verschillende kroossoorten worden behandeld, net als onder meer groeifactoren, ziektes en plagen en het voorkomen ervan. Bovendien is kroosteelt in een businessmodel gegoten.

Kroos kan gebruikt worden voor terugdringen van het mestoverschot, omdat het stikstof en fosfaat filtert. Het eiwitrijke kroos kan ook worden gebruikt als veevoer.

"Kroos voeden met dierlijke mest en het vee voeren met kroos: dat leidt tot een circulaire landbouw", aldus Rouffaer. "Dit is het begin van een nieuwe ontwikkeling."

De waterplant is verder eiwitleverancier voor industriële toepassingen als verf en lijm, en geschikt voedsel voor mens en dier. "Er zijn verschillende routes mogelijk", aldus Brouwer. "Bovendien zijn er allerlei toepassingen te bedenken voor de reststromen."

Waterpark Het Lankheet is, overigens net als Unipro, aangesloten bij Kroos & Co. Dit samenwerkings-verband houdt zich bezig met de teelt en innovatieve toepassingen van eendenkroos, ook waterlinzen genoemd. "Het idee voor kroosteelt is ontstaan vanuit de klimaatdiscussie", vertelt Bernard Rouffaer, rentmeester van Het Lankheet. "Regenwoud verdwijnt voor de teelt van soja als biomassa. In dat verband is het zeer eiwitrijke kroos een interessant plantje. Het kan concurreren met soja. En het groeit gewoon hier."

Tot voor kort deed de Universiteit van Wageningen in het waterpark onderzoek naar de zuiverende werking van rietfilters. "Dat project is afgerond. De waterbassins zijn er nog. De bestaande meetapparatuur heeft een upgrade gehad en is aan te sturen op grote afstand. Er ligt hier letterlijk een veldlaboratorium, waar je bevindingen uit kleinschalige laboratorium- experimenten grootschalig in de praktijk kunt testen."

Onderzoek

Paul Brouwer beaamt dat dit een geschikt station is om proeven te doen. "Je kunt spelen met alle omstandigheden, zoals de doorstroomsnelheid van het water en het toevoegen en weglaten van voedingsstoffen. En vervolgens onderzoeken welke uitwerking dat heeft op de opbrengst. De hier opgedane kennis kun je toepassen op kroosprojecten op landbouwbedrijven."

"Om de volgende stappen te kunnen zetten is meer kroos nodig", zegt de kersverse doctor in de biologie. "Samen met boeren en natuurbeschermers willen we kijken hoe we dat kunnen realiseren."

Overal waar water in de buurt is, is kroosteelt mogelijk. Dat biedt wellicht kansen voor landbouw in gebieden waar sprake is van vernatting, bijvoorbeeld door Natura2000-maatregelen. Waterlinzen gedijen goed op mest en groeien supersnel op een beperkt oppervlak. Oogsten gebeurt minimaal wekelijks, van voorjaar tot najaar.

Natuur is niet alleen 'mooi voor toeristen', benadrukt Rouffaer. "Natuur is van wezenlijk belang voor alle leven op aarde en verdient daarom bescherming. Gesteund door het klimaatakkoord wordt de natuur nu weer als partner gezien."

Brouwer knikt instemmend. "In de natuur zelf zijn oplossingen te vinden voor onze problemen. Bijvoorbeeld gekke waterplantjes die eiwitten maken."

Bron: TC Tubantia van dinsdag 7 november 2017

Nazaten Herschel nemen kijkje op plek verraden schuilplaats in Hoonesbos

 

Dominic en Joanne Herschel uit Sydney kijken deze week rond op plaatsen waar Dominics vader Izak ooit kwam, en die verbonden zijn aan de oorlogsgeschiedenis van zijn familie.

Haaksbergen/Eibergen. Het voelt als het afmaken van de tocht die Izak Herschel zelf niet meer kon voltooien. Zoon Dominic Herschel en zijn echtgenote Joanne voelen zich bevoorrecht om vanuit Australië in Eibergen in de familiegeschiedenis van de Herschels te kunnen stappen. Izak Herschel (1921-2016) overleefde immers de Holocaust en bouwde na de Tweede Wereldoorlog 'Down Under' als Jack Herschel een nieuw bestaan op.

Izak was in de oorlog als onderduiker bij pastoor Kaeter. Die haalde zijn vlees in de slagerij van de Herschels en stemde toe Izak een schuilplaats te bieden. Omdat de Duitsers een veldpostkantoor op de benedenverdieping van de pastorie hadden ingericht, hadden de pastoor en zijn huishoudster elk slechts een ruime kamer ter beschikking. Achter de wastafel op de kamer van de pastoor was een doorgang naar een nis waarin meerdere mensen zich konden verstoppen. Daarnaast was er achter de pastorie nog een stenen berging met een zolder die als schuilplaats kon dienen. Het verleden van de familie Herschel is geen vrolijk verhaal. Het grootste deel van de familie werd opgepakt en vond de dood in een concentratiekamp. Twee jaar nadat Dominic en Joanne in Eibergen waren, brengt het echtpaar nu opnieuw een bezoek aan het dorp.

Een groepje vrijwilligers van Stichting 'Ik vraag me af' neemt Dominic en Joanne Herschel mee naar landgoed Het Lankheet. Daar, in het Hoonesbos, werd in 1942 een ondergrondse schuilplaats ingericht waar onderduikers een veilig heenkomen konden zoeken op het moment dat hun reguliere onderduikplaats dreigde te worden ontdekt. Slechts landgoedeigenaar Van Heek en jachtopziener Spikker waren op de hoogte van het project. Het is een verhaal met een triest einde, want door verraad werd uitgerekend deze 'ideale' schuilplaats bekend bij de SD. De Duitsers verspreidden in maart 1943 het gerucht dat invallen zouden worden gedaan om Joodse onderduikers op te sporen en trokken 's nachts naar het bos. Daar werden bijna twintig Joodse onderduikers uit Eibergen en Haaksbergen uit de schuilplaats gehaald. Onder hen het Haaksbergse slagersgezin Meijer en Naatje de Lieme-van Bergen en hun zoon Jopie. Het gezin dat vanwege de maatregelen tegen Joden hun slagerij aan de Oosterstraat - de huidige Jhr. Von Heijdenstraat - had moeten opgeven, had ook een veilig heenkomen gezocht in het bos.

Eén persoon kon in eerste instantie vluchten maar werd later alsnog opgepakt. Mogelijk zijn op de lijst van 22 opgepakte Joden ook drie personen opgenomen die even tevoren bij een actie in Neede zijn opgepakt. Niemand van de 22 overleefde de vernietigingskampen Sobibor en Auschwitz. Zeven van hen waren familie. Na de oorlog heeft het bijzondere gerechtshof in Arnhem de vermoedelijke verrader tot een werkstraf van tien jaar veroordeeld. Maar mogelijk heeft nóg iemand de Duitsers geholpen het hol te vinden, want de voornaamste aangever schaamde zich en stuurde de SD'ers en hun helpers naar eigen zeggen tegenover café Het Assinkbos - het huidige Danspaleis - het bos in, in plaats van wat meer aan de Eibergse kant. Desondanks werd het hol ontdekt en iedereen afgevoerd. Na de vondst van een dagboek van Jopie de Lieme (32) werd jachtopziener Spikker enkele dagen vastgehouden. Hij dook aansluitend onder.

Landgoedeigenaar Bernard Rouffaer laat Dominic en Joanne Herschel de plek zien die tegenwoordig onderdeel is van een niet opengesteld deel van het 600 hectare grote bosgebied. "Eind vorige eeuw is bij de plek van de schuilplaats ter herinnering een rode beuk geplant. Los van deze beuk kun je trouwens wel zien welke bomen van na de oorlog zijn. De Duitsers hebben enorm veel geveld."

Buurtbewoner Wim Kemink is tegenwoordig een van de weinigen die nog uit eigen herinnering weet hoe het eruitzag, nadat de schuilplaats werd ontmanteld. De de aanleg van het 'hoofdhol' is in eerste instantie overgedaan, nadat bij een eerste poging grondwater in het hol kwam te staan. Daarop is iets verderop op een hogere plek begonnen. Daar werd een circa 4 bij 4 meter groot vertrek ingericht. "Het hol was zo afgedekt dat je het niet kon ontdekken. Als het luik dicht was, zag je er niets van."

Bron: TC Tubantia van donderdag 12 oktober 2017

Het Lankheet zag mooie kansen toen het naburige landgoed Het Assink te koop werd aangeboden. Nu liggen er plannen voor natuurherstel.

Haaksbergen. Toen landgoed Het Assink te koop werd aangeboden, stond Het Lankheet te popelen om het over te nemen. „Het is karakteristiek erfgoed, dat tot 1918 gedurende 500 jaar een eenheid vormde met Het Lankheet. We wilden het graag bijeenbrengen en bewaren voor komende generaties. Om het geheel zelf aan te kopen werd ons echter veel te kostbaar", bekent Eric Brinckmann, mededirecteur van Het Lankheet.

De diaconie van de PKN gemeente Haaksbergen bleek geïnteresseerd in de landbouwgronden. Door de handen ineen te slaan ontstond een voor ieder gunstige deal. Circa 20 hectare cultuurgronden is verworven door de diaconie. De overige 30 hectare bos, inclusief de opstallen behorend tot erve Het Assink (1808) en het Zweedse jachthuis, behoren nu bij Het Lankheet. Dat was mede mogelijk door financiële ondersteuning van verschillende fondsen, met name van de stichting Edwina van Heek.

De gezamenlijke aankoop van Het Assink is de sleutel tot de plannen zoals die nu worden ontwikkeld op Het Lankheet. „Alles concentreert zich rond de Buurserbeek. Dat maakt het meteen toegankelijk voor de samenleving", legt Wim Oltwater uit. Hij vertegenwoordigt Het Lankheet in het plaatselijke natuursamenwerkingsverband De Groene Waaier.

Natuurherstel, waterbeheer en behoud van erfgoed staan centraal. Belangen van Het Lankheet, Rijkswaterstaat (RWS), provincie Overijssel en waterschap Rijn en IJssel komen hier samen. „In deze regio ligt voor ons een forse wateropgave", aldus Luc Jehee, portefeuillehouder Water bij de provincie. „Het gaat om de kwaliteit van water. En om het vasthouden van water. Dit gebied heeft dorst."

De grondaankoop maakt in dit traject beide oevers van de Buurserbeek vrij voor herinrichting. „Waar het veilig is én geen nadeel oplevert voor de landbouw krijgt het riviertje de ruimte om over te lopen. Daarmee komen we tegemoet aan de wensen van het waterschap."

Ook Rijkswaterstaat profiteert. Natuur die moest wijken voor de aanleg van de nieuwe N18 dient RWS te compenseren. Dat gebeurt nu in één adem op dezelfde locatie in Het Lankheet. „In 2018 gaat de herinrichting van de Buurserbeek van start. Natuurherstel wordt dus al zichtbaar vóór de N18 is voltooid", benadrukt Jehee.

Inspelend op de aansluiting van Neede op de nieuwe N18 zou Het Lankheet de toegangspoort worden tot De Groene Waaier: het geheel van natuurterreinen (Het Lankheet, Haaksbergerveen, Buurserzand en Witte Veen) dat zich als een waaier uitstrekt. Met het waterschap voert Jehee overleg over reconstructie van het 18de eeuwse haventje Poteerd'nhook, aan de Buurserbeek, nabij de Vloedstegenbrug in de huidige N18. Ook is er het idee om in deze omgeving het boerderijtje 'n Boeskool in zijn oorspronkelijk vorm te herbouwen. Dit los hoes stond ooit in Buurse. De restanten liggen onder zeil bij de houtwerf van Het Lankheet.

Bron: TC Tubantia van woensdag 4 oktober 2017