Botterbeek weer bevaarbaar
Net als vele jaren geleden de boten uit Deventer, kunnen tegenwoordig ook de vissen weer stroomopwaarts richting Duitsland. Zes projecten in en om de Buurserbeek, Schipbeek en Dortherbeek tussen Haaksbergen en Deventer zijn afgerond. Het waterschap Rijn en IJssel en de provincie Overijssel sloten de werkzaamheden gisteren samen met partners en omwonden af met de officiële opening van de Botterbeek.
Binnen het project zijn de oevers van beken vriendelijker gemaakt voor planten en dieren. Vissen ondervinden niet langer barrières van gemalen en stuwen door de aanleg van vispassages en kades van de beek zijn op sommige plaatsen aangepast, waardoor het water bij heftige regenbuien doorgeleid wordt naar waterbergingsgebieden. “Om kelders in Deventer droog te houden, moeten we hier het water herinrichten”, vertelt Eric Brinckmann van landgoed Het Lankheet. In totaal is 16,45 kilometer beek hersteld, 170.000 vierkante meter waterbergingsgebied gecreëerd en zijn negentien vispassages gemaakt. Eén kilometer beekherstel, 65.000 vierkante meter waterberging en vier vispassages komen voor rekening van de Botterbeek, de omleiding van de Buurserbeek.
De afgelopen jaren maakten stuwen in de Dortherbeek, de Schipbeek en de Buurserbeek plaats voor vispassages: cascades gemaakt van stenen, die niet alleen het hoogteverschil in de waterloop overbruggen, maar die ook zorgen voor stroomversnellingen en diepte waardoor de cascades ook in de zomer voor alle vissoorten passeerbaar zijn. Dat betekent dat vissen vanaf de IJssel onbelemmerd Duitsland kunnen bereiken. Mits de vis vlak voor de Oostendorper Watermolen rechtsaf slaat de Botterbeek in. Een damwand in de Buurserbeek leidt de zwemmers daarom naar de omleiding.
De werkzaamheden aan de beken zijn overigens niet alleen goed voor vissen, vogels en macrofauna, ook de Buurser Pot heeft voordeel bij de reconstructie van de Botterbeek. “De originele waterloop is in 1662 door Deventer aangelegd als bootpassage”, aldus Brinckmann. De waterverbinding met Duitsland had een positieve uitwerking op de Deventer economie. Helaas duurde dat amper 25 jaar. Het onderhoud van de bootpassage bleek een te kostbare zaak te zijn.
Het buiten gebruik stellen van de Botterbeek eind zeventiende eeuw betekende ook het einde van de twee Oostendorper sluizen. De vernieuwde omloop telt drie schutsluizen. Hierdoor kan de Buurser Pot vanaf de droogschuur, via de Botterbeek, de Buurserbeek weer op varen. Enig geduld is daarbij nodig. “Enkele schotten werken nog niet zoals het hoort”, vertelt Wim Oltwater van Stichting Waterpark Het Lankheet. De sluisschotten moeten handmatig worden bediend, slechts één schot is op dit moment voorzien van mechanisme ondersteuning. “Dat schot krijg je met een paar draaien omhoog of naar beneden. Bij de andere schotten duurt dat een kwartier.” Dat betekent, rekent Oltwater voor, dat het met zes schotten anderhalf uur duurt om van de Botterbeek naar de Buurserbeek te varen. Toch gaat dat vanaf zaterdag weer gebeuren. De komende periode worden bovendien alle schotten van ondersteuning voorzien, zodat niet alleen de vis, maar ook de Buurser Pot weer in volle vaart door de Botterbeek kan.